Syzyfowe prace - 1883   odcinek 1

Marcin Borowicz to syn szlachcica, który zostaje oddany do wiejskiej szkółki w celu przygotowania do nauki w gimnazjum. Chłopiec jest bardzo samotny wśród obcych ludzi w odpychającej chłodem szkole. Po jej ukończeniu przenosi się do Kielc, gdzie tym łatwiej staje się ofiarą zaborczych rusyfikatorów. Swoje zniewolenie dostrzega dopiero w atmosferze działań patriotycznych inspirowanych przez nowego kolegę, Bernarda Zygiera. Borowicz zakochuje się też w pensjonarce Birucie. Jednak po maturze dziewczyna wraz z rodziną wyjeżdża w głąb Rosji. Drugi z bohaterów, Andrzej Radek to chłopski syn, który z uporem zdobywa wiedzę. Zdarzenia, w których chłopcy wzajemnie sobie pomagają, stają się początkiem ich przyjaźni. Scenariusz powstał na podstawie powieści Stefana Żeromskiego. Państwo Borowiczowie oddają swojego 10-letniego syna Marcina pod opiekę wiejskiego nauczyciela, by przygotował go do nauki w rosyjskim gimnazjum. W szkole dzieci hałasują, biją się i wyśmiewają tych, którym się nie powiodło. Niespodziewanie do Owczar przyjeżdża carski inspektor, ale uczniowie mimo przygotowań wykazują się kompletną ignorancją. Gdy jednak wiejskie kobiety skarżą mu się, że nauczyciel "tylko po rusku uczy", urzędnik zmienia swoją opinię na temat zdolności pedagoga.