Syzyfowe prace - 1893   odcinek 6

Marcin Borowicz to syn szlachcica, który zostaje oddany do wiejskiej szkółki w celu przygotowania do nauki w gimnazjum. Chłopiec jest bardzo samotny wśród obcych ludzi w odpychającej chłodem szkole. Po jej ukończeniu przenosi się do Kielc, gdzie tym łatwiej staje się ofiarą zaborczych rusyfikatorów. Swoje zniewolenie dostrzega dopiero w atmosferze działań patriotycznych inspirowanych przez nowego kolegę, Bernarda Zygiera. Borowicz zakochuje się też w pensjonarce Birucie. Jednak po maturze dziewczyna wraz z rodziną wyjeżdża w głąb Rosji. Drugi z bohaterów, Andrzej Radek to chłopski syn, który z uporem zdobywa wiedzę. Zdarzenia, w których chłopcy wzajemnie sobie pomagają, stają się początkiem ich przyjaźni. Scenariusz powstał na podstawie powieści Stefana Żeromskiego. Borowicz zauważa Majewskiego, który usiłuje dostać się do młyna i ostrzega kolegów. Chłopcy domyślają się, że wśród nich jest szpieg. Szantażowany przez inspektora donosiciel próbuje popełnić samobójstwo. Następnego dnia uczniowie rozpoczynają niemy protest, ale władze gimnazjum po raz pierwszy nie wyciągają wobec nich żadnych konsekwencji. Marcin nadal jest zakochany w Birucie. Gdy po maturze biegnie do jej domu, dowiaduje się, że rodzina wyprowadziła się do Rosji.