Matylda   odcinek 3

Druga połowa XIX wieku. Matylda Bilińska uczy się na jednej z lubelskich pensji. Pewnego dnia właścicielka bursy, madame Kretoczkin (Alona Szostak), za mówienie po polsku, czytanie polskiej literatury romantycznej oraz udział w konspiracyjnych zebraniach kobiet, zamierza oddać dziewczynę w ręce policji. Matylda, która jest przekonana, że jej rodzice nie żyją, ucieka wówczas do Brzeziny na Podlasiu. Tam wraz z rodziną mieszka przyjaciel jej ojca, Witold Różański (Dariusz Chojnacki). Żona mężczyzny, Helena (Małgorzata Buczkowska), nie kryje niezadowolenia z przybycia dziewczyny do dworu. Jej uwaga skupiona jest na wydaniu za mąż najstarszej córki, Aleksandry (Emma Giegżno), która kocha z wzajemnością Rosjanina Piotra Sokołowa (Maurycy Popiel). Okoliczny bogacz Maurycy Rubin (Mirosław Haniszewski) mieszka w pałacu z piękną żoną Izabelą (Grażyna Sobocińska) oraz chorującą na serce córeczką Urszulką. Przyjazd Bilińskiej niepokoi go. To właśnie on bowiem przyczynił się do zesłania na Syberię ojca dziewczyny, Tadeusza (Ireneusz Czop), i przejął ich rodzinny majątek. Mężczyzna knuje intrygę. Postanawia wydać Matyldę za swojego syna z pierwszego małżeństwa. Żyjący w cieniu ojca Michał (Karol Franciszek Nowiński) nie ma odwagi zaprotestować. Tymczasem ojciec Matyldy, wykorzystuje okazję i ucieka z katorgi na Syberii. Ścigany jest jednak nie tylko przez Rosjan, ale i ludzi Rubina. W Brzezinie Matylda poznaje przystojnego wdowca, doktora Roberta Bodena (Kamil Szeptycki). Młodzi zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia i zaczynają snuć wspólne plany. Nie wiedzą jeszcze, że ich los jest już przesądzony... Boden nie chce się przyznać gospodyni, że napadli na niego ludzie Rubina. Matylda wypytuje Genię o Michała, za którego chce ją wydać Helena. Dowiaduje się, że po ewentualnym ślubie zamieszkałaby w pałacu, który kiedyś należał do jej rodziny. Boden grozi Rubinowi, a Bilińską odwiedza Ważkowa. Dziewczyna wyznaje jej, że nie chce wychodzić za Michała, a jej serce bije dla doktora Bodena. Ważkowa obiecuje jej pomoc. Witold jest świadkiem amorów Łukasika i Maryny, ostrzega go przed utratą stanowiska. Matylda uczy Wichra i Kazika pisać. Spotyka się też z Bodenem, który wyznaje jej miłość. Dziewczyna postanawia poważnie porozmawiać z Heleną o swoich uczuciach. Ta jest gotowa zmienić plany matrymonialne, jakie miała wobec niej, jeśli Boden zapłaci im sumę proponowaną wcześniej przez Rubina. Ten z kolei zwalnia Bodena z obowiązków lekarza Urszulki. Na jego miejsce zatrudnia przebiegłego Schellmana. Robert zjawia się u Różańskich i prosi o rękę Matyldy. Witold nie zgadza się jednak na ich ślub. Tadeusz traci siły uciekając przez Sybir. Wyczerpanego odnajduje go dekabrysta Bernard. Wkrótce umiera i ojciec Matyldy znów jest zdany tylko na siebie. Uciekając przed Zacharem pozoruje swoją śmierć.