Matylda   odcinek 4

Druga połowa XIX wieku. Matylda Bilińska uczy się na jednej z lubelskich pensji. Pewnego dnia właścicielka bursy, madame Kretoczkin (Alona Szostak), za mówienie po polsku, czytanie polskiej literatury romantycznej oraz udział w konspiracyjnych zebraniach kobiet, zamierza oddać dziewczynę w ręce policji. Matylda, która jest przekonana, że jej rodzice nie żyją, ucieka wówczas do Brzeziny na Podlasiu. Tam wraz z rodziną mieszka przyjaciel jej ojca, Witold Różański (Dariusz Chojnacki). Żona mężczyzny, Helena (Małgorzata Buczkowska), nie kryje niezadowolenia z przybycia dziewczyny do dworu. Jej uwaga skupiona jest na wydaniu za mąż najstarszej córki, Aleksandry (Emma Giegżno), która kocha z wzajemnością Rosjanina Piotra Sokołowa (Maurycy Popiel). Okoliczny bogacz Maurycy Rubin (Mirosław Haniszewski) mieszka w pałacu z piękną żoną Izabelą (Grażyna Sobocińska) oraz chorującą na serce córeczką Urszulką. Przyjazd Bilińskiej niepokoi go. To właśnie on bowiem przyczynił się do zesłania na Syberię ojca dziewczyny, Tadeusza (Ireneusz Czop), i przejął ich rodzinny majątek. Mężczyzna knuje intrygę. Postanawia wydać Matyldę za swojego syna z pierwszego małżeństwa. Żyjący w cieniu ojca Michał (Karol Franciszek Nowiński) nie ma odwagi zaprotestować. Tymczasem ojciec Matyldy, wykorzystuje okazję i ucieka z katorgi na Syberii. Ścigany jest jednak nie tylko przez Rosjan, ale i ludzi Rubina. W Brzezinie Matylda poznaje przystojnego wdowca, doktora Roberta Bodena (Kamil Szeptycki). Młodzi zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia i zaczynają snuć wspólne plany. Nie wiedzą jeszcze, że ich los jest już przesądzony... Helena próbuje dowiedzieć się, dlaczego Witold zmienił zdanie w sprawie ślubu Matyldy i Bodena. Ten uparcie milczy. Także sama panna Bilińska usiłuje poznać przyczyny jego decyzji. W końcu przyciśnięty do muru mężczyzna wyznaje żonie, że musiał sprzedać Rubinowi część lasu, by zdobyć pieniądze na zaręczyny Aleksandry. Helena jest wstrząśnięta, ponieważ tam znajduje się mogiła Radosława - jej pierwszego męża, który zginął w powstaniu styczniowym. Matylda żali się Robertowi, że jej losy są przesądzone. Ma poślubić Michała, żeby Różańscy mogli ocalić swój majątek. Doktor jedzie do Maurycego i próbuje wpłynąć na jego decyzję, oferując mu pieniądze. Okrutny bogacz trwa przy swoim zdaniu i każe się mu trzymać z daleka od dziewczyny. Jednocześnie wciąż napastuje pracującą w pałacu Adę. Gdy Wicher prosi ją o rękę, zostaje przyjęty. Jego narzeczona boi się jednak, że dowie się o tym, do czego została zmuszona przez bezwzględnego pracodawcę. Tadeusz dociera do rosyjskiego miasteczka. Grając na pieniądze w podrzędnej knajpie, poznaje Dobroliubowa. Ten zabiera go do prawdziwej jaskini hazardu, gdzie rządy sprawuje bezduszny Żurow. Uciekinier ma wziąć udział w rosyjskiej ruletce.